Vught in beeld – Deel 1

Vught

(Foto: 2 september 2014)

Vught is de hoofdplaats van de gelijknamige Nederlandse gemeente Vught.

Vught ligt in het stroomgebied van de Dommel, de Esschestroom en het Afwateringskanaal ’s-Hertogenbosch-Drongelen.

Bezienswaardigheden:

Sint-Lambertuskerk, tegenwoordig Protestantse kerk, met Vughtse toren.

Sint-Petruskerk.

Heilig-Hartkerk, uit 1923, tegenwoordig de hoofdkerk van de Edith Steinparochie.

Kerk Onze-Lieve-Vrouw Middelares Aller Genaden of Mariakerk met complex (architect: Alexander Kropholler), uit 1933, is een bakstenen eenbeukige kerk

met een wijd schip, een laag en ondiep koor, een smal transept en een vierkante vieringtoren.

In 2002 werd de kerk aan de katholieke eredienst onttrokken.

Ook de begraafplaats, gebouwd van 1934-1954, heeft onderdelen die door Kropholler zijn ontworpen.

Raadhuis (gemeentehuis), een modern gebouw uit 2006.

Kasteel Maurick

De acht lunetten

Fusilladeplaats

Nationaal Monument Kamp Vught

Zionsburg (Vught), een landgoed van 8 ha op een terrein waar ooit het commandeurshuis van de Duitse Orde heeft gestaan.

Sophiasburg is de vroegere plaats van het Kartuizerklooster Priorij Sinte Sophie, waarvan slechts de fundamenten nog bestaan.

Hier lag in de vroege Middeleeuwen een haven aan de Dommel.

In de 17e eeuw kwam hier het landgoed Sophiasburg (ook: Sophia’s Burg) dat tegenwoordig versnipperd is over een aantal particuliere eigenaren.

Ten zuiden hiervan ligt nog het versterkte huis “Kouwenburg.”

Leeuwenstein.

In 1753 was er een buitenverblijf, dat in de 19e eeuw werd afgebroken en door een grotere villa vervangen.

Deze diende, na restauratie door Hendrik Willem Valk, van 1936 tot 2006 tot gemeentehuis van Vught.

Het bevindt zich naast het Reeburgpark.

Het Reeburgpark is een openbaar park in Vught. Het park beslaat 7 ha.

Het werd in 1947 door de gemeente aangekocht.

In 1822 werd hier een villa gebouwd die echter in 1952 gesloopt werd en door een wederopbouwflat vervangen.

In het Reeburgpark staat de neogotische Villa Roucouleur of Klein Reeburg uit 1884,

deze werd gebruikt door de Ursulinen en is tegenwoordig een kantoorpand.

Musea:

Geniemuseum.

Het Vughts Historisch Museum heeft ongeveer 3000 voorwerpen die betrekking hebben op de geschiedenis van Vught.

De verzameling omvat devotionalia en bidprentjes, poffers en andere klederdrachten, 19e-eeuws speelgoed,

voorwerpen van de gemeente en verenigingen, ambachten en huisraad.

Er zijn herinneringen aan de bezetting en Kamp Vught.

Ook is er een verzameling beeldende kunst van schilders als: Frits Grips, Tom Slager, Henry Ubink, Ton Frenken, Huib Luns en Constantijn Molenkamp.

Er zijn tekeningen van Marius de Leeuw. Het oudste voorwerp is een gemeentezegel uit 1408.

Gripshuis, een galerie voor hedendaagse beeldende kunst, Marktveld 3, vernoemd naar de kunstschilder Frits Grips.

Kloosters:

De Franciscanessen zijn van 1856-1981 in Vught actief geweest.

Van 1939-1941 hebben zij het klooster en bejaardentehuis Mariënhof laten bouwen aan het Mariaplein.

Architect was Alexander Kropholler.

In 1968 werd het klooster opgeheven en bleef het een bejaardentehuis, wat het nog steeds is. Het gebouw is rijksmonument.

Klooster Mariaoord der Ursulinen, is een voormalig klooster aan de Glorieuxlaan 6.

Deze zusters kwamen uit Uden en verkregen in 1899 de villa Roucouleur aan de Zandstraat.

Hier werd een internaat gesticht waarin onderwijzers werden opgeleid.

In 1910 werd een nieuw gebouw voor ‘jongejuffrouwen’ opgericht in neorenaissancestijl door architect J.J. Dony.

In 1912 werd de kapel ingewijd. Sindsdien heette het klooster Mariaoord en de villa “Klein Mariaoord.”

In de jaren 20 van de 20e eeuw was het een van de grootste pensionaten van Nederland.

In 1929 werd het pensionaat, mede door reorganisatie, gesloten.

Het klooster bleef intact en de kapel werd verfraaid met glas-in-loodramen van Lou Asperslagh.

In 1938 werd Mariaoord de naam van de villa en ging het kloostergebouw Roucouleur heten.

Dit kwam in gebruik bij de Katholieke Actie.

In 1941 vertrokken de Ursulinen en kwamen verdreven studenten van het grootseminarie uit Haaren in het gebouw.

Deze werden opnieuw door de Duitsers verdreven.

Het gebouw werd een verblijfplaats voor troepen.

In 1945 kwamen de Zusters van Moerdijk in het gebouw.

Zij werden in 1953 opgevolgd door de Broeders van Dongen.

Het grote gebouw werd een juvenaat, waar in de hoogtijdagen 100 jongens verbleven.

In 1969 sloot dit wegens gebrek aan roepingen.

Er kwam een verplegingsopleiding “Vlaschmeer” en in 1999 werd het een middelbare school.

Het is geklasseerd als rijksmonument jonge bouwkunst.

Landgoed Sparrendaal, waar in 1901 de missiepaters Scheutisten zich vestigden en er bleven tot 2008.

De Scheutisten kwamen uit Brussel en vestigden zich in het landhuis Sparrendaal, waarvan een weldoener 38 ha had gekocht.

Het werd een opleidingsinstituut (kleinseminarie) voor missionarissen.

Het landhuis werd spoedig te klein.

In 1930 werd een nieuw gebouw geopend, Nieuw Sparrendaal geheten.

Het seminarie evolueerde tot het Xaverius College, dat in 1968 fuseerde met de MMS Regina Coeli.

Uiteindelijk werd dit het Maurick College.

Het huis werd uiteindelijk een rusthuis voor teruggekeerde missionarissen.

In 1962 nog werd een nieuw seminarie-internaat gebouwd, de Steffenberg.

Hierin kwam in 1971 een blindeninstituut geheten.

Oud Sparrendaal werd in 1994 gekocht door de Stichting Brabants Landschap.

De gebouwen van de Steffenberg werden uiteindelijk gesloopt.

Het landhuis Oud Sparrendaal daarentegen, is rijksmonument en blijft behouden.

De natuur van het landgoed, inclusief de kloostertuin, wordt ontwikkeld, waarin de Stichting Brabants Landschap een grote rol speelt,

aangezien deze Oud Sparrendaal reeds in bezit had. Wel worden enkele landhuizen gebouwd.

De Kanunnikessen van Sint-Augustinus kwamen in 1903 naar Vught.

Deze Franse orde kwam uit Lunéville, maar moest door de Franse seculariseringspolitiek het land verlaten.

Er kwam een Franstalig meisjespensionaat in villa Eikenheuvel.

Deze villa stamt uit 1853, maar is ondertussen gesloopt.

De zusters begonnen in 1927 met Nederlandstalig onderricht.

In 1935 kwam het middelbaar onderwijs Regina Coeli, een MMS.

Dit bestaat nog steeds als taleninstituut.

In 1962 werd een nieuwe school aan de Titus Brandsmalaan geopend, maar de MMS werd opgeheven.

De Jezuïeten bouwden in 1911 een retraitehuis, Huize Loyola genaamd. Architect was Eduard Cuypers.

Dit was voorzien van een tuin in Franse landschapsstijl.

In 1966 werd het gesloten en het gebouw werd in 1979 gesloopt.

Het bevond zich nabij de huidige Aert Heymlaan en Loyolalaan.

De Zusters van JMJ vestigden zich in Huize Theresia op een landgoed ten westen van Vught.

Dit werd aangekocht op 6 juni 1945, waarna een kloostergebouw werd gesticht en de vier laatst overgebleven zusters vertrokken weer in 2008

naar hun klooster Mariënburg in ‘s-Hertogenbosch.

Sedert 1962 was hier het Generaal Bestuur van de Zusters van JMJ gevestigd.

Daarnaast werd het door de zusters gebruikt als vakantieoord en retraitehuis.

Het landgoed van 8 ha heeft een fraaie tuin met waterpartijen en oude bomen.

Vermoedelijk wordt het klooster aangekocht door de gemeente en verder ontwikkeld.

Kazernes:

Van 1936-2004 bestond te Vught de Frederik Hendrikkazerne.

De gebouwen zijn niet gesloopt, maar omgebouwd tot appartementen in de nieuw te bouwen wijk Stadhouderspark

waar ook de accommodatie van sportclub Prins Hendrik wordt gevestigd.

In 1942 werd door de Duitsers de Lunettenkazerne gebouwd.

Deze kazerne bestaat nog steeds en herbergt onder meer een NBC-beschermingscompagnie.

Van 1917-1993 bestond te Vught de Isabellakazerne, gelegen in een fort dat in 1619 door de Spanjaarden werd aangelegd en Fort Isabella heette,

vernoemd naar Isabella van Spanje.

Het fort diende om de Vughterpoort, de zuidelijke toegang tot ‘s-Hertogenbosch, te verdedigen.

Na 1629 kwam het aan de Staatsen die het eveneens als verdedigingswerk gebruikten, na 1844 in combinatie met de Lunetten.

Tot 1900 was het in gebruik bij de Artillerie en daarna bij de Infanterie en het Regiment Wielrijders, tot 1940, toen het werd bezet door Duitse troepen.

Na de bevrijding in 1944 werd het door de Schotse Highland Divisie in gebruik genomen en in 1945 werd het weer een kazerne van het Nederlandse leger

en tal van onderdelen, met name infanterietroepen en opleidingscentra, hebben gebruik van het gebouw gemaakt.

In 1993 werd het militair gebruik beëindigd en werd het gebouw een asielzoekerscentrum.

In 2003 is geëxperimenteerd met een campus voor uitgeprocedeerde minderjarige asielzoekers.

Eind 2004 is dit experiment beëindigd.

De kazernegebouwen werden vanaf 1917 gebouwd en er is ook nog een poortgebouwtje uit 1703, “De Puist” geheten,

waarin herinneringen aan het Regiment Wielrijders worden bewaard.

De muziektent, oorspronkelijk uit 1932 en nu een replica, herinnert aan het befaamde muziekkorps van dit regiment.

Het poortgebouwtje is het enige restant van het in 1914 gesloopte fort.

De Van Brederodekazerne is een nog bestaande kazerne.

Ze bevindt zich in Kamp Vught en herbergt onder meer het Regionaal Militair Commando Zuid en het Fanfarecorps Landmacht.

De kazerne is opgericht na de Tweede Wereldoorlog.

Hier bevindt zich ook het geniemuseum in de voormalige kampkeuken.

In dit museum zijn er foto’s, voorwerpen en een maquette over de geschiedenis van de Genie te bezichtigen.

Ook is er een overzicht te zien van uniformen en uitrusting zoals deze zijn gebruikt en gedragen door genisten.

Zorginstellingen:

Sint Vughterstede.

Hiervan zijn drie locaties in gebruik in Vught: locatie Huize Elisabeth, het oude ziekenhuis in Vught, later compleet verbouwd in 1986 en in 2010 gerenoveerd; locatie Mariënhof, voormalig klooster uit 1954; locatie Theresia, nieuwbouw gerealiseerd in 2008.

Het complex De Braacken is niet actief in gebruik door de stichting.

Dit gebouw stamt uit 1960, maar wordt verhuurd aan andere verzorging / verpleeghuizen uit omliggende regio’s.

Eikenheuvel, aan de Helvoirtseweg, is een instituut voor doven.

School Mariella aan de Laagstraat, voor doven.

Vlasborch is een verzorgingshuis voor blinde en slechtziende volwassenen, met drie locaties: Diepenbrockstraat, Vlasmeersestraat en Bisschop Zwijsenplein.

Steffenberg was vanaf 1971 een tehuis voor blinden, gelegen nabij Sparrendaal en gevestigd in een voormalig internaatsgebouw

van het seminarie van de Scheutisten.

Nadat ook het blindeninstituut werd opgeheven waren er plannen om er een asielzoekerscentrum in te richten.

Het is in 1998 door een negental zeer rijke buurtbewoners gekocht om dit te verhinderen, wat veel commotie veroorzaakte.

Daarop is het nog enige tijd door de SP bezet geweest. In 2002 werd het gebouw gesloopt.

Herlaarhof en Voorburg zijn psychiatrische zorginstellingen, gelegen aan de Boxtelseweg in wat tegenwoordig Zorgpark Vught heet.

De instelling Voorburg bestaat sinds 1885. De neoclassicistische villa “Voorburg” is een rijksmonument.

De Robert Coppes Stichting houdt zich bezig met woonondersteuning aan mensen met een visuele beperking.

In Vught heeft de Robert Coppes Stichting vier woonvoorzieningen voor (jong)volwassenen.

Gevangenissen:

De Extra Beveiligde Inrichting is een gevangeniscomplex te Vught, dat bestaat sinds 1993.

De Penitentiaire Inrichting Vught, in 1953 opgericht als jeugdgevangenis.

Onderwijs:

Vught heeft dertien basisscholen, een middelbare school, het Maurick College en een aantal scholen voor het beroepsonderwijs.

Ook is er een school voor speciaal onderwijs.

(Wikipedia).

Restaurant in ’t Groene Woud – Helvoirtseweg 186

www.groene-woud.nl

Helvoirtseweg 182

Buffetrestaurant De 4 Kolommen – Helvoirtseweg 166

www.4kolommen.nl

Monument Fusilladeplaats Vught

http://nl.wikipedia.org/wiki/Fusilladeplaats_Vught

De IJzeren Man (1) - Vught

https://vught.nl/de-ijzeren-man

De IJzeren Man (2) - Vught

Lunettenkazerne Vught

Van Brederodekazerne – Vught

Hoofdingang Lunettenkazerne – Vught

Een klein verhaaltje over de Lunettenkazerne: Op 23 november 2014 is het precies 50 jaar geleden dat ik door deze poort kwam om mijn militaire dienstplicht te vervullen. Ik moest me om 12.00 uur melden op het station van ’s Hertogenbosch, alwaar een viertonner van het leger klaar stond om de nieuwe lichting naar de Lunettenkazerne te vervoeren, als lichting 64-6. Ik werd ingedeeld bij de D-compagnie. Vanuit de hoofdingang gezien helemaal achteraan links. Ik kwam op een kamer te liggen met 19 anderen. Dat vond ik niet zo’n probleem. Dat was best gezellig. We hadden allemaal een achternaam die begon met de letter W of Z (mijn naam is Wittenbols). De legeringsgebouwen op een van de foto’s hierboven, waren van de A-, B-, of C-compagnie. Maar ons gebouw was hetzelfde zoals op de foto. 1964 was een jaar waarbij er geen oorlogsdreiging meer was, alleen de opleiding op deze kazerne was toch nog wel behoorlijk fanatiek. Op een van de foto’s hierboven staat ook de Van Brederodekazerne afgebeeld. Daar moesten wij onze inentingen (spuiten) halen. Na zo’n inspuiting had je nog dagen last van pijn in je bovenarm. Het Molukken-woonoord was er toen ook al. Zover ik kan herinneren was het een grote groep gammele keten bij elkaar, met een omheining. Er liep zelfs een gewapende wacht rond. Ik meen te herinneren dat de gevangenis er nog niet was. Ook het nationale monument nog niet. Ergens daar in de buurt was wel een schietbaan waar we met tijden naar toegingen. Een soort omgebouwd weiland met een kogelvanger en een barak waar oefeningen werden gehouden met gas. Op een onverwacht moment werd er geroepen “gas, gas, gas.” Dan moest je snel je gasmasker opzetten. Die dingen hielpen geen moer, dus je stikte zowat de moord. Dat ben ik nooit meer vergeten. De opleiding in Vught duurde zo’n lange 2 maanden, daarna werden we allemaal overgeplaatst. Ikzelf ging via Soesterberg naar uiteindelijk de Pontonnierskazerne in Keizersveer. Het is ongelooflijk dat dit nu al 50 jaar geleden is. (Kees Wittenbols - “Ouwe stomp”).

Ingang Van Brederodekazerne – Vught

Genie Museum (1) – Vught

http://oorlogsmusea.nl/museum/5/Geniemuseum-Vught.htm

Genie Museum (2) – Vught

Zijingang Lunettenkazerne – Vught

Moluks Woonoord Lunetten (1) – Vught

http://www.trouw.nl/tr/nl/5009/Archief/archief/article/detail/2719394/1994/08/26/Lunetten-eindelijk-vernieuwd-Molukkers-streden-jarenlang-voor-hun-woonoord.dhtml

Moluks Woonoord Lunetten (2) – Vught

Een nieuwbouwloods op het terrein van de Lunettenkazerne

Vleugel van de gevangenis van Vught

Hoofdingang Justitiële Inrichtingen Vught

Nationaal Monument Kamp Vught

www.nmkampvught.nl

Ploeganker (als monument) – Lunettenkazerne Vught

Bord bij het ploeganker

Lunettenlaan (richting noord) – Vught

Lunettenlaan (richting zuid) – Vught

Overweg aan Boslaan – Vught

Villa Peterhof – aan de Helvoirtseweg – Vught

Monumentaal pand aan de Helvoirtseweg

Heilig Hartkerk – Loeffplein 1

http://reliwiki.nl/index.php/Vught,_Loeffplein_1_-_Heilig_Hart_van_Jezus

Idem, hoofdingang

Zicht op de Heilig Hartkerk met pastorie – Vught

Begraafplaats Heilig Hartkerk – Vught

Marcelino’s - Helvoirtseweg 183

http://www.marcelinos.nl/index.php/contact

Chinees-Indisch Specialiteitenrestaurant Kota Radja – Helvoirtseweg 140-142

Diner Café De Rosier – Helvoirtseweg 120

www.derosier.nl

Spoorwegstation van Vught

http://nl.wikipedia.org/wiki/Station_Vught

Sint Elisabethstraat 8

Idem

R.K. Jongensschool – Sint Elisabethstraat 19

Idem

Stichting Jeugdwerk Rozenoord – Vliertstraat 4

www.jeugdwerkrozenoord.nl

Villa Leeuwenburg – Kapellaan 2

Huize Elisabeth – Sint Elisabethstraat 2

Eetcafé De Slimmerick – Vliertstraat 1

http://iloverestaurants.nl/vught/eetcafe-de-slimmerick

Bien Connue Woninginrichting – Vliertstraat 7

Sint-Petruskerk – Heuvel 2

http://reliwiki.nl/index.php?title=Vught,_Heuvel_2_-_Petrus

Idem, hoofdingang

Villa Bleijenburg (achterzijde) – Ploegstraat 43

Villa Bleijenburg (voorzijde) – Ploegstraat 43

Marktveld Passage

Grand Café Chopin – Marktveldpassage 11

www.restaurantchopin.nl

Raadhuisstraat 3

Gemeentehuis van Vught

http://gemeentehuis.net/vught.html

(Foto: 4 september 2014)

Parkeerterrein – Dokter Hillenlaan

Hoek: Secr. Van Rooijstraat / Raadhuisstraat

Raadhuisstraat

Het Oude Gemeentehuis van Vught (Huize Leeuwenstein)

http://nl.wikipedia.org/wiki/Leeuwenstein

Idem

De monumentale entree van Huize Leeuwenstein te Vught

Koetshuis Huize Leeuwenstein

Een van de vele villa’s die Vught rijk is

Voor Deel 2: klik hierop

Voor Deel 3: klik hierop

Voor Deel 4: klik hierop

Voor Deel 5: klik hierop

Voor artikelen over Vught:

Klik hierop

Kees Wittenbols.

2 september 2014

Home