Bron: www.bndestem.nl

Baarle-Nassau en Baarle-Hertog

nemen een bijzondere plaats in op de kaart.

‘Trug in de tèèd’ met Baarlese film

Piet (links) en Charel Jacobs werden in 1960 door een BRT-presentator geïnterviewd.

De broers vertegenwoordigden de gemeenteraden van Baarle-Nassau en Baarle-Hertog.

Foto’s: archief hkk Amalia van Solms.

Sooy van den Eijnde ging tot aan het Internationale Hof van Justitie om zijn gelijk over zijn woningen te halen.

De Singel begin jaren vijftig.

De Belgisch-Nederlandse grens loopt er grillig door de straten. Dat leidt tot unieke situaties waarin de Nederlandse en Belgische gemeenteraden samen oplossingen moeten vinden. In de jaren vijftig en zestig hadden Charel en Piet Jacobs een belangrijke rol in de plaatselijke politiek. Charel Jacobs zat van 1945 tot 1974 in de gemeenteraad van Baarle-Nassau, eerst als lid, later als wethouder. Broer Piet was ook raadslid, maar dan van Baarle-Hertog en werd later schepen (Belgische wethouder). In 1960 maakte de Belgische omroep televisieopnamen in de beide Baarles en bij die gelegenheid werden de broers geïnterviewd over deze unieke situatie. In het interview legt Piet uit dat er wel eens strubbelingen zijn als beide gemeentes met elkaar overleggen, maar dat de familieband er dan niet toe doet: “De belangen van het land gaan voor.”

De interviewer wijst er fijntjes op dat de Belgische wethouder zijn dienstplicht in het Nederlandse leger heeft vervuld. Daar heeft Piet een logische verklaring voor: “Wij zijn in Meerle geboren. Onze Belgische ouders verhuisden met hun drie zonen naar Ulicoten. Volgens de Belgische wet zouden alle jongens in het Belgische leger moeten. In Nederland zou maar één van de drie jongens in militaire dienst hoeven. Daarom kozen vader en moeder voor naturalisatie en werden de kinderen Nederlands.” Piet was degene die in dienst ging. Zodra de jongens meerderjarig werden, moesten ze zelf kiezen voor de Belgische of de Nederlandse nationaliteit. Piet koos voor de Belgische en Charel voor de Nederlandse.

De BRT filmde niet alleen het interview, maar nam ook een kijkje in de dorpen. Veel fraaie dorpsgezichten en bijzondere Baarlenaren passeren de revue. Zo ook Sooy van den Eijnde. Hij kocht in 1953 negen huizen aan de Turnhoutseweg en kreeg vervolgens een Nederlandse belastingaanslag. De grond werd als Nederlands grondgebied aangemerkt, maar Sooy was er van overtuigd dat het hier een Belgische enclave betrof. Hij is tot aan het Internationale hof van Justitie gegaan om zijn gelijk te halen en kreeg dat in 1959. Hiermee werd een beschrijvingsfout uit 1843 hersteld. Naar aanleiding van deze kwestie maakte de BRT in 1955 ook al filmopnames. Zowel de film van 1955 als die van 1959 zijn in het bezit van heemkundekring Amalia van Solms. Secretaris André Moors vertelt dat beide films inmiddels al door veel Baarlenaren gezien zijn. “Er zijn de afgelopen weken vier voorstellingen geweest en op 10 januari volgt de vijfde en tevens laatste. De belangstelling is groot,” vertelt André. “We kunnen telkens 175 bezoekers ontvangen en hoeven nauwelijks reclame te maken om de zaal vol te krijgen. Belangstellenden melden zich spontaan. Naast de BRT-films laten we ook een flink aantal bijzondere 8mm-filmpjes zien. Uit de huisarchieven van twaalf Baarlenaren hebben we beelden gekregen die zijn gemaakt tussen 1950 en 1979. We beginnen onze filmavonden met de nieuwste beelden en gaan dan ‘trug in de tèèd,’ wat ook de titel van deze filmavonden is. Baarle is veranderd en niet altijd in het voordeel. Zo komt de Singel regelmatig in beeld, nog omzoomd met karakteristieke panden. Een aantal verdween voor de vooruitgang. Ons publiek vindt de veranderingen terecht jammer. We moeten ervan leren voor de toekomst.” André voegt toe dat de filmpjes uit heel Baarle komen, dus ook uit Zondereigen en Ulicoten. “Bij het zien van de vijftig jaar oude Ulicotense film gaan we echt terug naar de vorige eeuw en denk ik weer aan mijn eigen jeugd. Ik zal een jaar of acht geweest zijn, toen mijn buurman Dré Mol me mee wilde nemen naar het eind van de wereld. Ik vroeg hem of dat echt kon. “Ja,” zei hij, “dat kan echt.” We reden richting Ulicoten en op een gegeven moment gingen we in Ulicoten ergens rechtsaf. Ik keek mijn ogen uit… Na een tijdje hield de weg gewoon op. We stonden midden in een korenveld. Dat was dus echt het einde van de wereld!”

Meer info: www.amaliavansolms.org 

Zie ook:

Baarle-Nassau in beeld

Ulicoten in beeld

Zondereigen in beeld

Dit artikel kunt u ook lezen op de website van: www.webscene.nl (blogs)

16 december 2008

Home