Hedel in beeld

Hedel

(Foto: 30 september 2013)

Hedel  is een dorp in de Nederlandse provincie Gelderland, dat gelegen is aan de Maas.

Het dorp telt 4849 inwoners (per 1 januari 2013).

Sinds 1 januari 1999 behoort het tot de gemeente Maasdriel.

Tot het dorp behoort ook de buurtschap Californië.

Geschiedenis:

Hedel wordt voor het eerst in een schriftelijke bron genoemd in 815/816 (“Hatalle” en “Hedilla”).

 Hiernaar is het Hedillapad vernoemd, evenals de voormalige HedillaMavo.

 “He/ee” of “Ha/aa” is een aanduiding voor water.

Het tweede deel van de plaatsnaam “lo” verwijst naar loofbos op een oeverwal.

In Hedel bevinden zich de resten van kasteel Hedel.

 Het kasteel was al bekend voor 1336, maar werd in 1794 door de Fransen verwoest.

In 1802 kocht de katholieke gemeenschap van Hedel de resten op en sloopte alles wat er nog overeind stond.

Alleen de Neerhuizinge (voorburcht) bleef overeind.

In de Tweede Wereldoorlog werd ook dit gebouw verwoest.

 In 1981/82 werd er archeologisch onderzoek verricht en werd het kasteel geconsolideerd en gedeeltelijk opgebouwd zodat het kasteel weer te herkennen is.

Slag bij Hedel:

In de nacht van 22 april 1945 trokken eenheden van de 116de Brigade Royal Marines en de Prinses Irene Brigade over de Maas om de Betuwe te bevrijden.

Ook bij Kerkdriel waren troepen van de 116de Brigade overgestoken, maar die ondervonden zoveel verzet dat zij teruggeslagen werden.

 Er was geen contact mogelijk tussen de twee Brigades.

 In Hedel kon de Irene Brigade zich handhaven.

 Zij trokken zich terug in de R.K. kerk, de Duitsers verscholen zich in de huizen.

Op 25 april kwam het tot een straatgevecht.

Twaalf Irenemannen en achttien Duitsers verloren hierbij het leven.

 ‘s Middags moest de Brigade zich terugtrekken, om geen gevaar op te leveren voor de voedseltransporten die naar West Nederland gingen.

Bezienswaardigheden:

 Carillon Hedel.

In Hedel bevindt zich ook een historisch museum in het in 1882 gebouwde raadhuis.

 De vaste collectie bevat veel archeologische vondsten die bij het opgraven van het kasteel zijn gevonden,

 waaronder een unieke collectie muntstempels van de Hedelse munt.

Doordat het dorp in de Tweede Wereldoorlog voor 90% verwoest werd, zijn er weinig historische gebouwen bewaard gebleven.

 Hedel bezit ook een jachthaven (‘t Stik), een kleindierwandelpark en een industrieterrein (De Kampen).

Ook is er een klokkenmuseum in Hedel.

Kerken:

Hedel telt drie kerken:

De hervormde kerk werd gebouwd rond 1640 op de fundamenten van het koor en transept van een eerdere kerk,

 maar werd in de Tweede Wereldoorlog grotendeels verwoest.

De kerk is na de oorlog volledig in oude luister hersteld.

De rooms-katholieke Sint-Willibrorduskerk is gebouwd in 1949 naar een ontwerp van architect C.H. de Bever

 ter vervanging van de Neogotische kerk die in de Tweede Wereldoorlog werd vernield.

Daarmee was het de eerste kerk die in de Bommelerwaard herbouwd werd.

De 19e-eeuwse pastorie werd wel hersteld.

De Gereformeerde Gemeente in Nederland is te vinden in de Prins Bernhardstraat.

Deze kerk heeft zich verenigd in het oude verenigingsgebouw van de Hervormde kerk.

(Wikipedia).

Woning aan de rotonde: Ammerzodenseweg / Uithovensestraat

Brandweergarage – Uithovensestraat 52

Pastorie Sint-Willibrorduskerk

Sint-Willibrorduskerk (1) – Koningin Wilhelminastraat 4

http://www.reliwiki.nl/index.php?title=Hedel,_Koningin_Wilhelminastraat_4_-_Willibrordus

Sint-Willibrorduskerk (2) – Koningin Wilhelminastraat 4

Oorlogsmonument 1940-1945 – Voorstraat

Idem

Party Centrum / Restaurant De Ruif (1) – Koningin Wilhelminastraat 2

www.partycentrumderuif.nl

Party Centrum / Restaurant De Ruif (2) – Koningin Wilhelminastraat 2

Van den Oever – Woninginrichting – Voorstraat 34

Trekpleister – Voorstraat 15

Carillon – Voorstraat

Winkelcentrum aan de Voorstraat

Herberg De Zwaan – Voorstraat 8

www.herbergdezwaanhedel.nl

Voorstraat / Blankensteijn

Voorstraat

Voormalig raadhuis (nu: historisch museum) (1) – Voorstraat 2

http://historischmuseumhedel.nl/

Voormalig raadhuis (nu: historisch museum) (2) – Voorstraat 2

Voormalig raadhuis (nu: historisch museum) (3) – Voorstraat 2

Makelaardij Bommelerwaard – Blankensteijn 2

Blankensteijn 1

Damesmode Bellisze – Blankensteijn 9 en

Fysiotherapie De Rouw – Blankensteijn 11

Blankensteijn 13

De Dierenvriend - Hengelsport – Blankensteijn 8

Begin van de Maasdijk - voorzien van een coupure

Een coupure is een opening in de dijk die afgesloten kan worden

http://nl.wikipedia.org/wiki/Coupure

IMS Marine – Blankensteijn 18

Hedelse brug (1)

Hedelsebrug (2)

Torentje met loopbrug – Maasdijk

Viaduct Maasdijk / Oude Rijksweg

Maudy’s - Kringloopwinkel – Voorstraat 12 en

Sitfit.nl - meubels – Voorstraat 12B

Winkelblok aan de Voorstraat

R.K. Basisschool De Pollenhof – Kasteellaan 2

www.pollenhof.nl

Snackbar ’t Smulhuske – Prinses Beatrixstraat 22

Prinses Beatrixstraat 5

Prinses Beatrixstraat

Chinees-Indisch Restaurant De Lotus – Stationsweg 1

http://delotushedel.nl/

Gemeentewerf – Maasdijk 19

Hedelse Spoorbrug (1)

Hedelse Spoorbrug (2)

Maasdijk 5

Dorpshuis Gelre’s End – Molendijk 1

www.dorpshuisgelresend.nl

Feteris Plants – Harenseweg 22

Nederlands Hervormde Kerk – Kerkstraat 15

(Foto: Wikipedia)

http://www.reliwiki.nl/index.php?title=Categorie:Gemeente_Maasdriel

Mijn indruk van Hedel: Hedel was het laatste dorp welke ik op deze dag bezocht. Er zijn niet zo erg veel bezienswaardigheden in het dorp, maar dat komt doordat de Duitsers in de Tweede Wereldoorlog hier behoorlijk hebben huisgehouden. De Uithovensestraat, Voorstraat en Blankensteijn zijn duidelijk de voornaamste straten in Hedel. Juist in deze straten staat dan ook de wat oudere bebouwing. Het voormalige raadhuis is een van de mooiste objecten die Hedel rijk is. Verder heb je dan natuurlijk ook nog de indrukwekkende bruggen over de Maas. Ook de bedrijvigheid op en rond de Maas viel me op. De Nederlands Hervormde Kerk in de Kerkstraat was ik misgelopen, maar gelukkig had Wikipedia een mooie afbeelding, welke ik bij wijze van uitzondering in deze reportage heb gebruikt. Via de Harenseweg ging ik huiswaarts en kwam zodoende weer langs de dorpen welke ik eerder op beeld had vastgelegd. De volgende serie dorpen zijn die dorpen die aan de overkant liggen van de Afgedamde Maas - daar ben ik intussen al geweest - en dat werd een prachtige ervaring. Die reportages volgen hierna.

Voor artikelen over Hedel

Klik hierop

Kees Wittenbols.

30 september 2013

Home