Bron: BN-DeStem

Mensen voelen zich verbonden met de eigen kerk

Door: Susanne den Boer

MADE/WAGENBERG - Stel je eens voor: je rijdt over de A59 van Made naar knooppunt Zonzeel en ineens is-ie er niet meer, die ranke spits die hoog boven het centrum van Wagenberg in de lucht prikt.

Gummaruskerk – Wagenberg

(Foto: Kees Wittenbols – januari 2007)

Nooit meer dat gevoel van “ik ben weer thuis” als je als Wagenbergenaar na een vakantie op kilometers afstand die toren weer ziet. Gelukkig voor de inwoners van Wagenberg hoeft het zover niet te komen. Een groep vrijwilligers zet zich namelijk hard in om voldoende geld bijeen te zamelen, zodat het rijksmonument opgeknapt kan worden. En met succes. Van de benodigde 3,3 miljoen euro die de restauratie zal kosten, is al zo'n 2,5 miljoen euro binnen. “Het is fantastisch hoe snel de Stichting Behoud Gummaruskerk de Wagenbergse kerk op de kaart heeft gekregen,” prijst pastor Ad van Kuyck van de Vijf Heiligen Parochie de inzet van de werkgroep. “Er is heel goed gelobbyd, waardoor er afgelopen jaar 2,3 miljoen euro subsidie voor restauratie van de Gummaruskerk is toegezegd. Zelf hadden we dat als parochiebestuur nooit voor elkaar gekregen, simpelweg omdat we er niet zoveel tijd en energie in kunnen steken. Als kerkbestuur moeten wij ons bezighouden met het pastoraat. De inzet voor onderhoud en behoud van de kerken is een taak voor idealisten.”

Willibrorduskerk – Hooge Zwaluwe

(Foto: Kees Wittenbols – april 2007)

Vrijwilligers zijn volgens Van Kuyck dan ook de toekomstige redders van kerkgebouwen. “Als ik naar onze parochie kijk, dan zijn de inkomsten de laatste tien tot twintig jaar alleen maar gedaald. En dan mogen wij niet klagen over het kerkbezoek. Dat is in onze vier kerken wel gedaald, maar nog altijd goed. Met kerst zat de Bernarduskerk in Made bijvoorbeeld vijf keer bomvol. Ik merk de laatste tijd ook dat de kerk weer ‘mag.’ Mensen voelen zich weer makkelijker betrokken bij de kerk. Dat is positief, maar betrokkenheid leidt niet altijd tot het leveren van een bijdrage. Het aantal zakjes dat jaarlijks gevuld wordt ingeleverd, daalt. En geld is juist wat we als parochie zo hard nodig hebben om kerkgebouwen in stand te kunnen houden.” De grote vraag voor onder meer de Vijf Heiligen Parochie is dan ook: hoe houd je je kerken overeind, wetende dat de parochiebijdragen alleen maar verder zullen dalen in de toekomst? Volgens Petra Kimmel van het parochiebestuur is dat een groot dilemma. “Om te beginnen moeten we per jaar 60.000 euro aan het bisdom Breda betalen. Dat is een fors bedrag dat we hoe dan ook kwijt zijn. Per kerk lopen de onderhoudskosten uiteen. We doen nu uitsluitend het hoogstnoodzakelijke onderhoud, want meer dan dat kunnen we ons niet veroorloven. Maar ook dan gaat het al om flinke bedragen.”

Antonius Abtkerk – Terheijden

(Foto: Kees Wittenbols – november 2006)

De Gummaruskerk in Wagenberg is momenteel het grootste zorgenkind van de Vijf Heiligen Parochie. De Willibrorduskerk in Hooge Zwaluwe is volgens Pieter van der Veeken, voorzitter van de parochiewerkgroep beheer, een goede tweede. “Ook daar is sprake van groot achterstallig onderhoud. Het is een prachtige gewelvenkerk, maar het gaat nu al zeker een miljoen euro kosten om het gebouw te restaureren. En dat bedrag loopt snel op als er niets gedaan wordt.” Alleen de Hooge Zwaluwse gemeenschap kan de Willibrorduskerk aan de Kerkdijk redden, zo stelt Van Kuyck. “Het initiatief om geld bijeen te brengen voor een grondige opknapbeurt, zal van vrijwilligers moeten komen. Net als in Wagenberg. Anders gaat het kerkgebouw uiteindelijk verloren, hoe triest dat ook is. Wij als parochie hebben zo veel geld gewoonweg niet.” Puur zakelijk gezien zou één kerkgebouw voor de vier kernen binnen de Vijf Heiligen Parochie (Made, Hooge Zwaluwe, Wagenberg en Terheijden, red.) de meeste dagen voldoende zijn. “Alleen met kerst wordt het krap of als er meerdere trouwerijen of uitvaarten op een dag zijn,” zegt Kimmel. “Het afstoten van drie kerkgebouwen is voor ons echter onbespreekbaar. Alleen al de keuze welke kerk je dan laat staan, is niet te maken. De St. Antonius Abt in Terheijden is een paar jaar geleden volledig gerestaureerd. Die staat er weer prachtig bij. Maar de mensen in de andere kerkdorpen hebben geen emotionele band met dat kerkgebouw. Zij voelen zich thuis in hun eigen kerk.”

Bernarduskerk – Made

(Foto: Kees Wittenbols – juni 2007)

“Kerk is toch emotie,” vult Van Kuyck aan. “Een kerkgebouw is een symbool, mensen voelen zich ermee verbonden. En daarbij maakt het weinig uit of ze er zelf ook vaak komen. Kerken zijn een icoon voor een gemeenschap. Daarom blijven we als parochie strijdbaar. We willen er alles aan doen om onze vier kerkgebouwen in stand te houden. Alleen al voor de vele vrijwilligers die zich inzetten voor deze parochie.” Er is volgens Van Kuyck wat betreft de Zwaluwse Willibrorduskerk wel haast geboden. “In 2010 wijzigt de subsidieregeling voor rijksmonumenten. Dan komt er geen geld meer vrij voor restauratie maar enkel voor onderhoud. Om in aanmerking te kunnen komen, moet een gebouw in redelijke staat zijn. Als er niet snel actie wordt ondernomen om de kerk in Hooge Zwaluwe op te knappen, wordt het over een paar jaar financieel wellicht onmogelijk.”

-o-o-o-o-o-o-o-o-o-o-o-o-o-o-o-

“Met een kerkgebouw kun je niet zoveel”

Door: Susanne den Boer.

MADE/TERHEIJDEN - Om kerkgebouwen in stand te houden, komt steeds vaker het idee bovendrijven om de panden multifunctioneel in te zetten.

Op die manier komt er geld binnen, waarmee het onderhoud van de panden mede betaald kan worden. Woningstichting Volksbelang Made hield vorig jaar in Wagenberg een bijeenkomst in de Gummaruskerk, waar met inwoners van het dorp gefilosofeerd werd over een multifunctionele invulling van die kerk. Ideeën waren er genoeg, maar bij het uitzoeken van de mogelijkheden bleken die uiterst beperkt. Voor pastor Ad van Kuyck is dat geen verrassing. “Het bisdom is heel strikt als het gaat om gebruik van kerkgebouwen die nog een kerkelijke functie hebben. Met een kerk kun je niet zoveel. Er mogen hooguit evenementen worden gehouden die in het verlengde liggen van de kerkfunctie, al het andere is uitgesloten. Een kinderdagverblijf huisvesten of ruimte verhuren aan verenigingen is niet mogelijk.”

Geld bijeenbrengen voor onderhoud door de ruimte in kerkgebouwen meervoudig te benutten, is dus lastig. Omdat met de inhoud van een kerkgebouw weinig mogelijk is, is de Stichting Behoud Gummaruskerk inmiddels druk bezig te bekijken of het pand zelf wel bruikbaar is. “Je hoeft niet alleen te kijken naar functies in het pand, het gebouw zelf heeft ook opties. Er staan bijvoorbeeld al antennes op voor telefoonsignalen. Dat idee is wellicht breder in te zetten,” vertelt Petra Kimmel van het kerkbestuur. “Over de inhoud van die plannen kan ik nog niet uitwijden, maar er wordt wel serieus naar mogelijkheden gezocht.” Hoever die mogelijkheden reiken, hangt ook af van de Rijksmonumentendienst. Veel kerken – in het geval van de Vijf Heiligen Parochie drie van de vier – zijn rijksmonumenten. Kimmel: “Je zit als eigenaar van zo'n pand aan tal van regels vast en dat maakt het niet eenvoudiger. Dat er een status van rijksmonument aan een kerk hangt, heeft voordelen bij het zoeken naar subsidiegeld. Maar als je als kerkbestuur zou overwegen een kerkgebouw te verkopen, raak je het niet kwijt. Wie wil er nu een pand kopen waarmee niks kan en mag?”

Zie ook:

Hooge Zwaluwe in beeld

Wagenberg in beeld

Terheijden in beeld

Made in beeld

Dit artikel kunt u ook lezen op de website van: www.webscene.nl (blogs)

Zie ook:

www.upvideo.nl

23 januari 2009

Home